Yüksek Ülkeler Parlamenter Sistemle Yönetiliyor
Adalet Zemini Platformu Tekirdağ Temsilciliği, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emre Bağce’nin katılımı ile Başkanlık ve Parlamanter sistemi konu alan bir panel gerçekleştirdi.
Parlementer Sistem mi, Başkanlık mı? isminde bir kitap hazırlayan Prof. Dr. Emre Bağce, 21 Ocak Cumartesi günü, özel bir hukuk bürosunda düzenlenen panelde, siyasal sistemler ile ilgili bilgiler verdi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’de görüşmeleri gerçekleşen anayasa teklifiyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Bağce, Başkanlık sistemi tanımlamasının birçok yönden sorunlu olduğunu ifade ederek, yürütme üzerindeki denetimin, büyük ölçüde zayıflayacağını ve sınırlı olacağını söyledi.
“TOPLUMU DERİNDEN ETKİLEYECEK MESELELERİ, SOMUT OLARAK BELİRLEMELİYİZ”
Başkanlık sistemiyle birlikte refah seviyesinin artacağının, akademik olarak bir karşılığı bulunmadığını da belirten Bağce, gelir dağılımı eşitsizliği ve yoksullukta, ülkelerin ve yönetim şekillerinin ne durumda olduklarının incelenmesi gerektiğini vurgulayarak, “Türkiye’de insanlar, Başkanlık sistemi, Parlamenter sistem yada Yarı Başkanlık sistemi gibi başka başka sistemler söylüyor. Söylenenleri gerekçelendirecek şekilde verilerle, konuşmuyoruz. Daha çok hissiyatlarımızla hareket ediyoruz. Birçok durumda da insanlar birbirlerine hayal satıyor. Toplumu derinden etkileyecek meseleleri, somut olarak belirlemeliyiz” dedi
Bu konuyu incelerken, herhangi bir siyasal sistem lehine veya aleyhine bakarak Başkanlık mı Parlamenter sistem mi? sorusunu sormadığını ifade eden Bağce, ölçmek için; ayrım yapmadan Birleşmiş Milletlere kayıtlı 193 ülkeyi, ilk önce “yönetim sistemi nedir?” diye ayırdığını ifade etti.
Uluslararası geçerliliği olan 20 endeksi ve istatistiki verileri alarak, bu ülkeleri, yönetim şekilleri, insan hakları, demokrasi, yoksulluk, gelir dağılımı, sağlık hizmetleri, basın özgürlüğü, insani gelişmeleri, iktisadi yapısı, refah seviyeleri, gelir dağılımı eşitliği açısından analiz ettiğini aktaran Bağce, incelemeler sonucu; dünyadaki ülkelerin ağırlıklı bir bölümünün parlamenter sistemle yönetildiğini ifade ederek, Avrupa ülkeleri, Kanada ve Japonya’nın Parlamenter sistemi tercih eden ülkeler arasında yer aldığını, Yarı Başkanlık ile yönetilen ülkelerin arasında ise, Fransa, Portekiz ve geçmişte bu ülkelerin sömürgesi olan devletlerin bulunduğunu aktardı.
Bağce, dünyada 59 ülkenin ise Başkanlık sistemiyle yönetildiğini, bu ülkelerin ağırlıklı kısmının Latin Amerika, Afrika, Orta Asya ile Filipinler ve Endonezya gibi Pasifik ülkelerinden oluştuğunu kaydetti.
Dünyada parlamenter sistem ile yönetilen 87 ülkenin arasında başarısı çok yüksek ve başarısız ülkelerin olduğunu anlatan Bağce, bunların bir sınıf olarak düşünülüp, ortalamasının alındığını ifade ederek, profili yüksek olan ülkelerin ağırlıklı olarak parlamenter sistem ile yönetildiğinin gözlemlendiğini belirtti.
Başkanlık sistemi ile yönetilen 59 ülke arasında Amerika’nın bir istisna olduğunu söyleyen Bağce, “Amerika’da federal bir yapılanma mevcut. 50 farklı eyaletten, aslında baktığınızda 50 devletten oluşuyor ve merkezden bağımsız kararlar da alınıyor. Başkanlık sistemi ile yönetildiği ifade edilen fakat ilgisi olmayan Başkancıl ülkeler ise, otoriter rejimle yönetiliyor” şeklinde konuştu.
TEKLİF EDİLEN SİSTEM BELİRSİZLİKLERLE DOLU
Türkiye’de teklif edilen sistemin belirsizliklerle dolu olduğunu aktaran Bağce, yürütme üzerinde denetimin zayıflayacağını, önerilen teklifin çift başlılığa neden olduğunu belirterek, Başkan’ın meclis gibi kararnameler çıkarabileceğine dikkat çekti.
Panel, soru cevap kısmının ardından sona erdi.
Panele; Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emre Bağce, Adalet Zemini Platformu üyeleri ve vatandaşlar katıldı.
HABER: SERAP CÖMERTOĞLU
Yeni İnan – 59.com.tr haber sitesinden alınmıştır.
